АИВ инфекция Жалпы көп уақыт лимфоциттерде,
макрофагтарда, жүйке тіндерінде персистерлеуші қасиеті бар адамның
иммуножетіспеушілік вирусымен келетін ауру. Тіндерде көп уақыт сақталуы
себебінен организмнің нервті және иммундық жүйесін жәй зақымдайды, ол
екіншілік инфекциялар, жылдамдату энцефалитпен, ісіктер және тағы да басқа
патологиялық өзгерістермен сипатталады, осының барлығы науқас адамның өліміне себеп болады. АИВ инфекция бірнеше кезеңдермен өтеді, соңғы кезеңнің ЖПИЖС терминімен
анықталады (синдром – жүре пайда болған иммундық жетіспеушілік).Қазірі уақытта АИВ инфекция жылдам өршуге бейім. Эпидемиологиясы. Егер 1994-95 жылдары әлемде 16 млн
АИВ ауырғандар және 985 119 ЖПИЖС ауру адам болса, 2000 жылы осы
көрсеткіш 3-4 есе көбейді. Күнде әлемде 16 000 жас адамдар АИВ ауырады және 7
000 адам осы аурудан өледі. Қазақстан бойынша 1997-1998
жылдар алғашқы белгілер кезеңінде 90 пайызына шейін АИВ жұқтырылғандар
анықталса, 2000 жылыдары олардың саны 52 процентке төмендеді, ал екіншілік
көріністермен ауырғандардың саны өсті 10 пайыздан 48 пайызға шейін. ҚР-да
01.10.2000 жылға шейін 1 226 – АИВ ауырғандар тіркелген, ал ЖПИЖС-мен аурулар
2,8 пайыз болды, адам өлімі – 7,4 пайыз. Алғашқы орында қазіргі таңда Қарағанды
облысы, онда ауру сырқаулар дәл осы аурумен 79,3 пайыз, Павлодар, Қостанай,
Оңтүстік Қазақстан облыстары мен өалалары, соған қоса Алматы қаласы өмірге қолайсыз
региондарға жатады. Эпидемиялық процессіне репродуктивті жастағы әйелдердің енуі жаңа дүниеге келген балалардың бұл аурудың жұғуына себеп болып отыр. ҚР-да 2000
жылдардың 1/Х (қазанында) АИВ ауруы жұқтырған 22 әйелден 22 бала дүние есігін ашты. Арудың
жұғу жолы әр елде әрқалай. мысалыға: Батыс Европада перинатальды жұғу дамып отыр (70-80℅). Жасөспірімдерде – жынысты жол, гемотрансфузионды жолдың маңызы аз (20-25℅) шешесінен баласына трансплацентарлы жолмен АИВ жұқтырған әйелден туған
балада дәл осы инфекция анықталмағанмен олардың арасында өлім көрсеткіші жоғарылап тұр,
себебі олар иммуножетіспеушілік жағдайда туылады, сондықтан оларға кез келген
басқа аурулар жеңіл жұғады, дәл сол ауру себебінен қайтыс болуы мүмкін болып отыр. ЖИТС-мен ауыратын әйелдерден дүниеге келген балаларда 1 жасқа дейін 14℅-ауру пайда болады, 1 жастан кейін – 11-12℅
АИВ табылады. Орташа сеппен 4 жасқа дейін 54℅ балаларда осы ауру анықталады. Ересек адамдарға қарағанда АИВ
инфекцияға балардың сезімталдығы жоғары, қан арқылы жұққанда инкубациялық
кезең аз болады. Вертикальды жұғу жолын азайту
үшін ауру әйелге азидотимидин (зидовудин, ретровир, тимозид) дәрілерін бергенде
перинатальды жолмен ауру жұққан сәбилер саны 4 есе азайғаны анықталған.
|